درجه حفاظتی یا ip چیست؟ این سوالی است که در زمان دیدن این عبارت بر روی محصولات روشنایی از خود میپرسید. حتما توجه کرده‌اید که به هنگام خرید انواع محصولات روشنایی، با اعداد و ارقام مختلفی بر روی کاتالوگ محصول روبه‌رو می‌شوید. هر کدام از این اعداد به شما درباره یکی از ویژگی‌های محصول اطلاعاتی می‌دهند. یکی از مشخصه‌هایی که شما باید از آن اطلاع داشته باشید درجه بندی IP محصولات روشنایی محصولات است. در این مقاله به‌صورت کامل به این سوال پاسخ می دهیم که درجه حفاظت ip چیست و چه کاربردی در محصولات روشنایی دارد؟
درجه حفاظتی یا IP چیست؟
در ابتدا باید بگوییم که IP مخفف International Protection به معنای درجه حفاظت بین‌المللی در حوزه انواع و اقسام محصولات الکترونیکی و روشنایی است. این درجه‌بندی می‌تواند شما را از میزان مقاومت لامپ در برابر نفوذ هرگونه ذرات خارجی مانند قطرات آب و یا گرد و غبار و رطوبت مطلع کند.
علت اهمیت درجه حفاظت ip چیست؟
درجه بندی IP محصولات روشنایی برای چراغ‌های نصب‌شده در استخرها، کارخانه‌های صنعتی و همچنین مکان‌های آزاد و باز اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر قصد دارید از یک وسیله روشنایی در چنین مکان‌هایی استفاده کنید، حتما باید به درجه حفاظت آن دقت کرده تا از خطرات احتمالی جلوگیری کنید. برای نورپردازی یک محیط، بهتر است محیط را به بخش‌های مختلفی تقسیم‌بندی نمود؛ چراکه ممکن است هر قسمت نیاز به درجه حفاظت متفاوتی داشته باشد. با این کار شما می‌توانید به بهترین نحو و با کمترین هزینه نورپردازی را انجام دهید و از بروز خطرات مختلف نیز جلوگیری کنید. به صورت کلی این درجه‌بندی به شما این آگاهی را می‌دهد که این وسیله روشنایی اگر در محیط مشخصی قرار بگیرد تا چه میزان امنیت خواهد داشت.
همچنین بخوانید: نکات مهم نورپردازی نمای ساختمان
معنای ارقام موجود در کد آی پی محصولات روشنایی
کد IP به صورت کلی از سه بخش تشکیل شده است که در این قسمت با بخش‌های مختلف آن آشنا خواهیم شد. بخش ابتدایی این رتبه‌بندی را عبارت آی پی به خود اختصاص داده است. علت وجود این عبارت به این خاطر است که خریدار بداند هر آنچه بعد از آن می‌بیند مربوط به توضیحات درجه بندی IP است. بعد از این عبارت یک عدد دو یا سه رقمی وجود دارد که هرکدام از رقم‌هایش نشان‌دهنده یک ویژگی است.
رقم اول
رقم اول درج‌شده میزان حفاظت محصول مورد نظر در برابر نفوذ جامدات مثل گرد و غبار، ریزگردهای معلق و … را نشان می‌دهد. این عدد از صفر شروع شده و نهایتا تا 6 ادامه دارد که هر کدام میزان محافظت در برابر جامدات مختلف در اندازه‌های متفاوت را نشان می‌دهد. در این قسمت یک لیست به شما ارائه می‌دهیم که در آن به طور دقیق میزان محافظت ارقام مختلف را برای رقم اول این درجه‌بندی بیان کرده است.
موارد لیست شده زیر نشان دهنده مفهوم رقم اول بعد از کلمه IP است.
- رقم ۰ : بدون حفاظت
- رقم ۱ : حفاظت در برابر جامدات یا اشیاء سخت بزرگتر از ۵۰ میلیمتر (دست ها یا ابزار بزرگ)
- رقم ۲ : حفاظت در برابر جامدات یا اشیاء سخت کوچکتر از 12 میلیمتر (دست ها یا ابزار بزرگ)
- رقم ۳ : حفاظت در برابر جامدات یا اشیاء سخت بزرگتر از 2.5 میلیمتر (سیم ها یا ابزار کوچک)
- رقم ۴ : حفاظت در برابر جامدات یا اشیاء سخت بزرگتر از 1 میلیمتر (سیم ها یا ابزار کوچک)
- رقم ۵ : حفاظت کافی در برابر گرد و غبار که با تجهیزات وارد می شوند.
- رقم ۶ : غیر قابل نفوذ در برابر گرد و غبار
رقم دوم درجه حفاظت محصولات روشنایی
رقم دوم موجود در این درجه‌بندی نشانگر میزان محافظت محصول در برابر نفوذ مایعات است. این رقم مقادیر صفر تا 8 را می‌گیرد و هرچه مقدار آن بزرگتر باشد نمایانگر حفاظت بیشتر در برابر مایعات خواهد بود. معنای هر کدام از این ارقام هم در جدول زیر نشان داده شده است. در اینجا درجه بندی IP محصولات روشنایی می تواند کمک ویژه ای برای تشخیص نقش هر یک از اعداد برای ما بکند.
موارد لیست شده زیر نشان دهنده مفهوم رقم دوم بعد از کلمه IP است.
- رقم ۰ : بدون حفاظت
- رقم ۱ : حفاظت در مقابل ریزش عمودی آب
- رقم ۲ : حفاظت در مقابل ریزش عمودی آب با زاویه 15 درجه
- رقم ۳ : حفاظت در مقابل پاشیدن آب تا 60 درجه در هر طرف
- رقم ۴ : حفاظت در مقابل پاشیدن آب تا 60 درجه با هر زاویه ای
- رقم ۵ : حفاظت در مقابل واتر جت در هر مسیری
رقم سوم
شاید ندانید که معنای رقم سوم در درجه حفاظتی یا ip چیست و یا اصلا آن را ندیده باشید. این رقم بیانگر میزان حفاظت محصول در برابر وارد شدن ضربات مختلف است. ممکن است چراغی را در محلی نصب کنیم که در معرض وارد شدن ضربه‌های گوناگون باشد در این صورت باید در برابر ضربه‌های مختلف حفاظت شده باشد. رقم سوم نیز از صفر تا شش متغیر بوده و هرکدام میزان حفاظت مختلفی را نشان می‌دهد. نکته مهم اینجا است که معمولا رقم سوم درجه بندی آی پی بر روی محصولات روشنایی نمایش داده نمی‌شود. اما اگر می‌خواهید این محصولات را در فضای خارجی نصب کنید یا اینکه قصد دارید روشنایی باشگاه، کارگاه یا سالن‌های ورزشی را با استفاده از این محصولات تامین نمایید، باید به این رقم توجه ویژه‌ای داشته باشید.
نکته مهم: توجه داشته باشید که اگر یک چراغ مقاومت بالایی در برابر نفوذ آب و رطوبت داشته باشد یعنی عدد دوم در درجه بندی ip آن مقدار بالایی باشد، به طبع باید عدد اول نیز رقم بالایی باشد، یعنی درجه بندی به صورت IP28 کاملا بی معنا خواهد بود و باید مثلا به صورت IP68 باشد.
درجه آی پی مناسب برای هریک از محصولات روشنایی
محصولات روشنایی مختلف، کاربردهای مختلفی نیز دارند و هر کدام بسته به کاربردشان در مکان‌های متفاوتی نصب می‌شوند. با توجه به مکان نصب این محصولات و همچنین کاربردشان، نیاز به درجه حفاظتی مختلفی دارند. در این قسمت میخواهیم بدانیم که مناسبترین درجه حفاظتی یا ip در محصولات روشنایی چیست؟.
پروژکتور ال ای دی
پروژکتورها اغلب برای روشنایی فضای سبز و پارک‌ها و اماکن عمومی و آزاد استفاده می‌شوند که در آن‌ها احتمال بارندگی نیز وجود دارد. در نتیجه این محصولات باید در برابر نفوذ آب و رطوبت محافظت شده باشند. به همین دلیل در زمان خرید انواع پروژکتور روشنایی توصیه می‌شود که محصولاتی را با درجه حفاظت بالاتر از IP65 خریداری کنید.
وال واشر ال ای دی
این نوع چراغ‌ها نیز مثل پروژکتورها نیاز به درجه حفاظت IP65 دارند. انواع وال واشر با این درجه حفاظت ip، مقاومت خوبی در برابر نفوذ ذرات جامد از خود نشان می‌دهند. اما چون ساختار ظریفی دارند، نمی‌توانند مقاومتی همچون پروژکتور در برابر نفوذ آب داشته باشند. وال واشرها را اغلب برای تزئین نمای داخلی و یا خارجی ساختمان‌ها، رستوران‌ها، مراکز خرید پل‌ها و … استفاده می‌کنند و باید حتما در برابر نفوذ قطرات باران مقاوم باشند. اگر وال واشرها را در داخل ساختمان‌ها به کار ببرید به چنین درجه حفاظتی نیاز ندارند و می‌توانید از مدل‌هایی با حفاظت کمتر استفاده کنید.
چراغ خیابانی
این مدل چراغ‌ها نیز چون در معرض بارندگی و همچنین گرد و غبار قرار می‌گیرند. در نتیجه در پاسخ به این سوال که مناسبترین درجه حفاظت یا ip چیست؟ باید گفت درجه حفاظتی IP65 یا بیشتر داشته باشند. همچنین برای شستشوی چراغ خیابانی اغلب از واتر جت‌ها استفاده می‌شود که با فشار قوی آب کار می‌کنند، پس نیاز به درجه حفاظت بالایی دارند. توصیه می‌شود در زمان خرید چراغ خیابانی محصولی را انتخاب کنید که علاوه بر مقاومت در برابر رطوبت، در برابر ضربه‌ها هم محکم باشد و در اثر برخرود اجسام خارجی به راحتی آسیب نبیند.
پنل های سقفی
پنل‌های سقفی را برای روشن کردن فضاهای مختلف داخل ساختمان‌ها استفاده می‌کنند. این پنل‌ها جایگزین بسیار مناسبی برای سایر چراغ‌ها هستند. انواع پنل سقفی چون اغلب در داخل فضاهای بسته نصب می‌شوند، نیاز به درجه حفاظتی بالایی ندارند؛ یعنی می‌توان گفت درجه محافظت IP34 نقریبا برای این محصولات کافی خواهد بود.